Kraju tak bogatego w cuda natury i kultury nie da się zwiedzić w dwa tygodnie. Niektóre miejsca trzeba od razu wyeliminować, inne obejrzeć jedynie pobieżnie. I pogodzić się z poczuciem niedosytu, które można nieco załagodzić, planując kolejną podróż.
 |
| droga kusi... |
Ostatnio, pisząc o Hoi An, wspomniałam o Kazimierzu Kwiatkowskim. W środkowym Wietnamie jest jeszcze kilka innych miejsc związanych z polskim architektem. Jedno z nich to My Son, czyli kompleks hinduistycznych świątyń należących do ludu Czamów.
Pośród rozlicznych atrakcji Wietnamu niewątpliwą perłą w koronie jest Hoi An. To niewielkie miasto leżące około 30 kilometrów od Da Nang nawet pełne turystów, ma czar i wdzięk.
Kuchnia Wietnamu jest niezwykle bogata – każde danie ma w sobie mnóstwo składników, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Czasem trudno po nazwie czy nawet zdjęciu odgadnąć, co pojawi się na naszym talerzu. Sałatka z korzenia lotosu może mieć w sobie duże kawały mięsa, a krewetki skwarkową posypkę.
 |
| oprócz korzenia lotosu było sporo boczku i krewetkowe chrupki |
Wietnam to kraj, w którym nie brakuje pięknych miejsc. Przeciętny turysta nie ma czasu, by odwiedzić je wszystkie i musi dokonywać przykrych cięć. Poprzednim razem z mojego programu wypadł Ninh Binh, więc tym razem postanowiłam tam się wybrać.
Jednym z najsłynniejszych miejsc Wietnamu, jest malownicza zatoka Ha Long. Każdy turysta chce tam pojechać i spędzić choć kilka godzin, pływając wśród wapiennych skał wystających z morza.
 |
| wystające z wody skały wyglądają jak wypustki na ogonie smoka, który zszedł z niebios pod wodę |
Kiedy byłam pierwszy raz w Wietnamie, tak się zachwyciłam tamtejszymi daniami z krewetkami, że postanowiłam jeść je codziennie, żeby mi w końcu obrzydły i żebym w Polsce już nie miała ochoty na krewetki. Plan udało się zrealizować połowicznie. To znaczy, krewetki jadłam jak szalona, ale w ogóle nie chciały mi się znudzić. Podawane na przeróżne sposoby, zawsze pyszne, zaostrzały tylko apetyt na więcej.
 |
| restauracja w Sajgonie |
Trzecim odwiedzonym przeze mnie dużym wietnamskim miastem było Hanoi. Nie mam jakoś szczęścia do tego miejsca. Gdy przyjechałam tam pierwszy raz, mniej więcej piętnaście lat temu, przez trzy dni lało bez przerwy. Akurat przez tę część kraju przechodził tajfun o wdzięcznym imieniu Damrey i jakakolwiek aktywność turystyczna była niemożliwa.
 |
| tak to z grubsza wyglądało |
Kuchnia wietnamska wielka jest i nie mam w tej kwestii najmniejszych wątpliwości. Jednym z ważnych elementów składających się na tę wielkość są przekąski i dania drobne. Choć wszędzie i o każdej porze można dobrze i niedrogo najeść się zupami, makaronami, ryżem, mięsem i owocami morza, to Wietnamczycy wydają się żyć w lęku o to, że ktoś mógłby być głodny nawet przez ułamek sekundy. I starają się za wszelką cenę do tego nie dopuścić.
Jak Sajgon dla południa, tak Da Nang jest głównym miastem dla centralnej części Wietnamu. Co prawda, w porównaniu z Sajgonem jest to raczej małe miasteczko, ale z europejskiego punktu widzenia miejscowość, w której mieszka około miliona osób jest całkiem porządnym miastem.
Wietnam dla poczatkujących dzieli się na trzy części: południe z Sajgonem, centrum z Da Nang i północ z Hanoi. Trzy duże miasta stanowią bazy dla turystów poznających poszczególne regiony. Czy same w sobie są ciekawe?
 |
| Sajgon, czyli oficjalnie Ho Chi Minh City |
Jedzenie to w Wietnamie szalenie ważna sprawa, a tamtejsza kuchnia wręcz obezwładnia swoim bogactwem, egzotyką i wszechobecnością. Restauracje, bary, kawiarnie, uliczne garkuchnie, wózki gastronomiczne – zawsze w zasięgu wzroku jest miejsce, w którym można dostać coś do jedzenia.
 |
| chodnika może nie być, asfaltu może nie być, jadłodajnia być musi |
Gdybym znała ten kraj jedynie z literatury, zdjęć i filmów, pewnie na hasło Wietnam pojawiałyby mi się w głowie obrazy stożkowych kapeluszy albo z zupy pho. Obydwa te skojarzenia są jak najbardziej prawidłowe – kapelusze nosi wiele osób (zwłaszcza tych, które pracują fizycznie),
Meksyk to bardzo duży i różnorodny kraj, który można zwiedzać na wiele sposobów. Jednym z nich jest oczywiście podróż kulinarna.
W smętny listopadowy dzień dobrze dodać życiu trochę kolorów. Zajmowanie się Mauritiusem nadaje się do tego idealnie. Już samo patrzenie na maurytyjską flagę rozwiewa szare tumany.
Jeśli będzie kiedyś w Erywaniu, to pamiętajcie – nawet jeśli jesteście abstynentami lub pijacie tylko piwo czy wino – koniecznie, ale to koniecznie, odwiedźcie muzeum koniaku Ararat.
Przeciętnemu człowiekowi Bruksela kojarzy się oczywiście przede wszystkim z instytucjami unijnymi.
Jak podaje przewodnik wydawnictwa Wiedza i Życie, belgijskie czekoladki uchodzą za najlepsze w świecie.
 |
| czekolada w wersji dla zestresowanych |
Na kuchnię belgijską, jak wiadomo, składają się frytki z majonezem, gofry, piwo, czekoladki i mule. Dwudniowy pobyt w Brukseli potwierdził mi prawdziwość tej powszechnej opinii.
Kiedy przerwy między kolejnymi podróżami wydają się trwać nieskończenie długo i człowiek za nic nie może się doczekać następnego wyjazdu, dobrze jest złagodzić udrękę wyczekiwania choćby krótką wycieczką. O tej porze roku bilety lotnicze są naprawdę tanie, można więc bez zbytniego obciążenia dla domowego budżetu, spędzić kilka dni w takiej na przykład Brukseli.
W Mauretanii byłam podczas tej samej podróży, co w Maroku. I tak, jak nie pamiętam jedzenia marokańskiego, tak każdy mauretański posiłek zapadł mi głęboko w pamięć. W ogóle te kilka dni spędzonych w nieco dziwnym pustynnym kraju dostarczyło mi wiele wspomnień. Część z nich opisałam już kiedyś, więc jeśli jesteście ciekawi, to zerknijcie tutaj.
Na Santo Antão szlaków do pieszych wędrówek jest wiele. Mnie – oprócz drogi wzdłuż wybrzeża do Ponta do Sol udało się przejść jeszcze jedną trasę, biegnącą po stokach krateru wulkanu Cova. Wędrówkę zaczyna się na górze i najpierw trzeba zejść w głąb kaldery. Nie zajmuje to dużo czasu, taki sobie delikatny spacerek w dół, potem po płaskim i kawałek pod górę, by znaleźć się na przeciwległej krawędzi.
W Maroku byłam bardzo dawno temu, do tego krótko i niechcący. Pozostała mi po tej wizycie chęć powrotu i dokładniejszego poznania tego kraju. Myślę o tym często, zbieram się i robię różne plany, ale jak na razie, powrót się nie dokonał.
Nigdy nie myślałam, by pojechać na Maltę. Właściwie nie wiem, dlaczego, bo czytając teraz o tym kraju, wydaje mi się ciekawy. Jako najbardziej południowe państwo Europy gwarantuje dobrą pogodę praktycznie przez cały rok, a ze zdjęć w Internecie wynika, że jest tam wiele pociągających miejsc – zarówno pięknych widokowo, jak i interesujących zabytkowo.
Piękno Santo Antão można podziwiać w bardziej lub mniej męczący sposób. Ten drugi wcale nie musi być gorszy, bo wyspa jest tak skonstruowana, że każdy jej fragment wzbudza zachwyt.
Po przerwie spowodowanej nagłą i niespodziewaną sympatią do Grecji, czas wrócić do wspominania Cabo Verde.
Rozstaliśmy się z tym krajem w chwili, gdy przybyłam do niebanalnego hotelu na Santo Antão. Choć pozornie znajdował się on na
zupełnym pustkowiu, to okazało się, że tuż obok rozpoczyna się jedna z najciekawszych
tras pieszych na wyspie.
Jadąc do Grecji, byłam przygotowana na to, że zjem tam dużo dobrych, zupełnie niezaskakujących dań. Moje oczekiwania spełniły się częściowo, to znaczy jadłam dużo i dobrze. Okazało się jednak, że grecka kuchnia skrywała pewne tajemnice.
To, że greckie wyspy są piękne, wiedzą wszyscy. I ci, którzy tam byli i ci, znający je jedynie ze zdjęć i opowiadań. Uroda stolicy Grecji nie jest już tak oczywista.
Grecja to bardzo turystyczny kraj i jadąc tam na początku sierpnia, spodziewałam się wszędzie dzikich tłumów. Okazało się jednak, że jeśli ma się do dyspozycji transport wodny i można dopłynąć, dokąd się chce, a nie dokąd nakazują biura podróży, to ludzi spotyka się w bardzo umiarkowanej liczbie.
W skład Grecji wchodzi ponad dwa tysiące wysp (w tym 165 zamieszkanych). Oglądane od strony morza nie przywodzą na myśl staruszki Europy. Spalone słońcem, górzyste, rzadko porośnięte karłowatymi drzewkami przypominają raczej dalekie egzotyczne krainy.
Na Santo Antão dostać się można jedynie statkiem. Lotnisko kiedyś na wyspie było, ale to dawne dzieje i dziś wszyscy, którzy chcą się tam wybrać, lecą najpierw na São Vincente, a potem wsiadają na prom odpływający z Mindelo dwa razy dziennie, rano i popołudniu.
Stolica wyspy São Vincente, Mindelo, wychwala na wszelkie sposoby swoją wielką pieśniarkę Ale i osoby nie będące miłośnikami kołyszących rytmów morny znajdą tam zajęcie.
 | ||
| przyjemnie jest pospacerować ulicami Mindelo bez celu i bez pośpiechu |
Zgodnie z obietnicą dziś będzie o tradycyjnych kabowerdeńskich daniach. Najważniejszym z nich jest catchupa, czyli coś na kształt gulaszu z kukurydzą w roli głównej.
 |
| wielobarwna kukurydza z Santo Antao
|
Będąc na Cabo Verde, nie miałam niestety okazji gościć w prywatnych domach, więc nie powiem Wam, co zwykle pojawia się na stole statystycznego Kabowerdeńczyka. Dla mnie Wyspy Zielonego Przylądka równają się tuńczyk. W Polsce, z różnych względów, go nie jadam, ale na Cabo Verde unikanie tuńczyka skazałoby mnie niemalże na śmierć głodową.
 |
| targ rybny w Mindelo |
Nawet jeśli ktoś nie słyszał nigdy o wyspach Zielonego Przylądka, to z całą pewnością zetknął się z osobą, a raczej pewnie z twórczością, najsłynniejszej obywatelki tego kraju, Cesarii Evory.
 |
| Ribeira Grande na wyspie Santo Antão |
Wyspy Zielonego Przylądka? Hm… Tak, jasne, słyszałem. Ale tak właściwie, to gdzie to jest?
Afrykę Zachodnią wspominam zawsze kolorami. Najczęściej są to fantastyczne barwy i wzory tkanin, z których wykonane są ubrania mieszkańców Beninu, Ghany czy Senegalu. Ale Mali – a państwo to, jest bohaterem dzisiejszego odcinka KrajKuchni – ma dla mnie dodatkowy kolor (smak oraz zapach) soczystego mango.
Ostatni czas nie sprzyjał zabawie w gotowanie i pisanie o tym. Od miesiąca w projekcie KrajKuchnia nic się nie wydarzyło, bo ani czasu, ani nastroju nie było ku temu. Ponieważ jednak nie zanosi się na szybką poprawę sytuacji, trzeba próbować jakoś upchnąć zwykłe sprawy między to wszystko, co teraz zabiera cały czas, energię i myśli.
Postanowiłam
więc jeden dzień w tygodniu poświęcić na odpoczynek i zajmowanie się tym, co dawało
mi radość jeszcze miesiąc temu. Wracam zatem do KrajKuchni z opisem dania, którym
tuż przed wojną ugościłam A.
Malediwy to jeden z nielicznych krajów świata, do których nigdy się nie wybierałam.
Malawi. Nie powiem, żebym miała szczególnie głęboką wiedzę o tym kraju. Potrafiłam z grubsza umieścić go na mapie i właściwie to tyle.
Z głębin pamięci wyciągnęłam jeszcze jakiś mglisty obraz jeziora Malawi (zwanego też Niasa), które jest lubiane przez akwarystów, bowiem obfituje w niespotykane gdzie indziej ryby. Jak mówi mój brat, urządzając akwarium w stylu Malawi, nie sadzi się roślin, bo w tamtym jeziorze ich nie ma. Ale za to jest więcej gatunków ryb niż gdziekolwiek indziej.
Literę M zaczynamy od Macedonii Północnej. Przejechałam przez ten kraj od Ochrydy do Skopje i trasa ta pozostawiła we mnie wspomnienie zielonych łagodnych wzgórz zdobionych co jakiś czas smukłymi minaretami. Bardzo to było piękne i sielskie.
Litera Ł nie zagości na długo w moim projekcie, bo wśród 194 oficjalnie uznawanych przez Polskę (i Wikipedię) państw, tylko jedno zaczyna się od tej litery. To oczywiście Łotwa, kraj z gatunku tych, co to i byłam i nie byłam. To znaczy kilka, jeśli nie kilkanaście razy byłam w Rydze, ale zawsze miałam tam jakieś inne, pozapodróżnicze zajęcie i w sumie poznałam miasto – że o kraju nie wspomnę - raczej umiarkowanie.
Wybierając wczoraj zdjęcia do tekstu o Abomeyu, doszłam do wniosku, że nie należy zachwalać tego miasta tylko jako miejsca historycznego z królewskimi zabytkami.
 |
| choć takich miejsc jest całe mnóstwo, to miasto ma też bardziej zwykłe fragmenty |
Co wynieśliście ze szkoły, z lekcji historii Afryki? Ja nie przypominam sobie, żeby w ogóle było cokolwiek na ten temat. To znaczy uczyliśmy się o starożytnym Egipcie, ale nie o to mi chodzi. Nowożytna historia Afryki w naszej edukacji po prostu nie istnieje. Coś tam może wspomną o białych podróżnikach i handlarzach niewolnikami, ale też niewiele. A już o wielkich afrykańskich królestwach, dynastiach, bitwach i dworskich intrygach kompletnie nic.
 |
| odwróciliśmy się do Afryki plecami |
Poprzednim razem KrajKuchnia świętowała, dziś wracamy do zwykłego życia. Po magicznych litewskich blinach, tym razem – dla równowagi – zrobimy najbardziej prozaiczne danie świata, luksemburską zupę bouneschlupp.
Dziś zapraszam Was na świąteczne wydanie projektu KrajKuchnia. I to nie dlatego, że mamy właśnie Nowy Rok, ale z powodu dotarcia do potrawy z setnego kraju. Numerem sto na liście państw świata Wikipedii jest Litwa. No, a jak Litwa to wiadomo: kołduny, cepeliny i bliny.
