Mekka, Watykan... Ise

Japonia to nie Burkina Faso czy Gambia, każdy wie, że jest, gdzie leży, jaką ma stolicę itd. Nie znaczy to jednak wcale, że jest Japonia krajem oczywistym. No bo już np. przy pytaniu o dominującą religię niekoniecznie dostaniemy poprawną odpowiedź. A nawet jeśli, to pewnie na nazwie się skończy. Czym się szintoizm charakteryzuje, jakie są jego główne zasady – to już zagadnienia zdecydowanie trudniejsze. I żeby była ścisłość – ja też tego nie wiedziałam. A i po wizycie w Japonii nie jestem dużo mądrzejsza. A przecież byłam w najświętszej świątyni, która dla wyznawców szintoizmu jest niemal jak Mekka dla muzułmanów i każdy Japończyk powinien odwiedzić ją choć raz w życiu. Do tego pojechałam tam w towarzystwie wyznawców szintoizmu.

kwintesencja japońskości

Wiele to nie dało, ale zawsze coś. Może więc po prostu opowiem Wam co widziałam w Ise Jingu na wyspie Ise i razem będziemy coś tam wiedzieć (jeżeli ktoś jest w tej dziedzinie ekspertem niech się nie obraża, z ogromną radością zapoznam się z krótką i treściwą charakterystyką szintoizmu, bo internetowe definicje są jakieś takie mało konkretne).

Choć świątynia jest najważniejszym miejscem dla religijnych Japończyków (podobno przechowywane jest tu Ośmioboczne Zwierciadło, które można chyba porównać  do Arki Przymierza) i skarbem narodowym Japonii, to przez kilka godzin, które tam spędziłam, nie zauważyłam ani jednej białej osoby. Tłumy były dzikie, ale złożone wyłącznie z miejscowych. No i ze mnie.

zrobienie zdjęcia, na którym nie ma ludzi jest praktycznie niemożliwe

Bardzo mnie to zdziwiło. Wydawać by się mogło, że w kraju, w którym cesarz jeszcze niedawno był bogiem, najważniejsze miejsce kultu religijnego powinno być jednocześnie atrakcją turystyczną. A jednak nie.

Szłam więc sobie wśród tysięcy Japończyków, zupełnie pozbawiona europejskiego towarzystwa 

najpierw uliczką pełną sklepów z pamiątkami i perłami (Ise słynie z pereł) oraz tradycyjnych lokali gastronomicznych, 

a potem przeszedłszy przez bramę, znalazłam się w miejscu świętym.

świątynie szintoistyczne najłatwiej poznać po takich bramach torii

 Zanim przekroczyłam granicę między terenem świeckim a świątynnym,  musiałam opłukać usta i dłonie – tę procedurę już znałam z innych świątyń – a potem wykonać głęboki ukłon. Dopiero wtedy mogłam w sposób właściwy wkroczyć na teren sakralny.

takie miejsca znajdują się przed wejściem do każdej świątyni, czasem większe, czasam mniejsze:

ale być musi

Do najważniejszych miejsc świątyni prowadziła dość długa droga (M. powiedziała, że to specjalnie, żeby dłużej móc napawać się świętym świątynnym powietrzem), najpierw przez bardzo piękny ogród w stylu japońskim,

 a potem przez las – gorący, parny i naprawdę imponujący, wiele drzew miało na pewno kilkaset lat.

widziałam wiele osób, które dotykały drzew, głaskały je, przytulały się, czy tak jak ten pan wsłuchiwały w ich wewnętrzne życie

Człowiek idzie sobie wśród drzewnych kolosów, napawa zapachem lasu, poci niemiłosiernie, bo wilgotność wynosi chyba 300% i powoli dojrzewa do spotkania z miejscem świętym. Chociaż (jak twierdzi M.) boski element występuje we wszystkim, to jednak punkt, w którym wierni się modlą, składają prośby i podziękowania jest jeden (to znaczy w całym kompleksie są jeszcze dwa inne miejsca, nazwijmy je kaplicami, ale główny i najważniejszy ołtarz świątynny jest jeden).

Budynek, w którym ukryta jest istota świątyni, stoi na wzgórzu i otoczony jest parkanem. Wierni dochodzą do zamkniętej bramy i to koniec. Dalej wejść wolno tylko członkom boskiej rodziny cesarskiej. 

Wszyscy inni stają przed bramą, wrzucają monetę do specjalnego pojemnika, 

wykonują głęboki ukłon, klaszczą w dłonie i w duchu wypowiadają słowa krótkiej modlitwy. Potem znów ukłon i do bramy podchodzi następna osoba z kolejki oczekujących.

to z innej świątyni - instrukcja modlitwy

Wszystko to bardzo minimalistyczne i japońskie. Odchodząc od świętej bramy można jeszcze popatrzeć na kapłanów (a może mnichów) w białych szatach i czarnych stożkowatych czapkach, którzy medytują, siedząc bez ruchu.

Jeśli ktoś jest wysoki może przez płot zobaczyć dach niedostępnej świętej budowli. Wygląda bardzo podobnie do dachów innych budynków znajdujących się na terenie świątyni, więc niscy nie muszą się martwić i żałować widoku. 

inny budynek, którego dach wygląda tak samo jak dach najważniejszy. Te podobne do rogów rulony na dachu i pale pod podłogą to charakterystyczne czysto japońskie elementy architektoniczne

Ale zarówno duzi jak i mali, którzy nie byli w Ise Jingu żałować powinni. Bo pomimo tłumów, straszliwej wilgotności i niemożności wejścia do najważniejszego miejsca, w świątyni jest coś naprawdę urzekającego. Poza tym nie wszędzie jest tłok. O, na tym mostku najpierw było zupełnie pusto,

 a potem pojawiły się dwie kobiety w kimonach, co nie tylko nie zepsuło, ale wręcz uatrakcyjniło widok.

No ale to wszystko nie przybliżyło mi jakoś nadmiernie szintoizmu. A religia to zacna, z długą historią. Pojawiła się dużo przed buddyzmem, który jak wiadomo jest starszy od chrześcijaństwa, istniejącego z kolei kilkaset lat dłużej niż islam.

Oprócz płynnej definicji (wg Wikipedii szintoizm charakteryzuje się różnorodnością kultów i brakiem wspólnego kanonu) problem potęguje to, że wyznawcy tej religii bez problemu kłaniają się przed Buddą, modlą w świątyniach innych wyznań oraz ustawiają bożonarodzeniową choinkę.

Jednak nawet jeśli wyprawa do Ise nie wpływa na stan wiedzy, to i tak warto ją odbyć. Miejsce jest piękne, a świątynia stara szalenie. Choć też nie do końca. To znaczy owszem, wybudowano ją (w czysto japońskim stylu, jeszcze nieskażonego wpływami chińskimi i buddyjskimi) najprawdopodobniej w 690 roku, ale od tego czasu systematycznie co 20 lat burzy się starą, a obok stawia identyczną nową. A właściwie odwrotnie – najpierw buduje się nową, żeby duchy mogły w niej zamieszkać, a dopiero po ich przeprowadzce stary już pusty budynek jest niszczony. Ostatnia taka akcja została przeprowadzona w 2013 roku i było to sześćdziesiąte drugie odtworzenie świątyni.

Jak więc sami widzicie jest to miejsce niezwykłe. A do tego ważne. I piękne. Jeśli wybieracie się do Japonii, wpiszcie je koniecznie w swój plan podróży. Co prawda K. twierdzi, że słaby tu dojazd publicznym transportem, ale na pewno się da!